De opdracht
Het cluster Stadsbeheer van de gemeente Rotterdam is voorbereidingen aan het treffen voor de realisatie van de Upcycle Mall: een nieuwe circulaire hotspot in Rotterdam waar het hergebruiken en upcyclen van materialen centraal staat. De beoogde opening van de Upcycle Mall is eerste helft 2024.
Context
De Gemeente Rotterdam streeft een tweeledig doel na met de Upcycle Mall:
- Het stimuleren van circulair bewustzijn en gedrag van Rotterdammers, en daarmee het reduceren van milieu impact van grof huishoudelijk afval;
- Het stimuleren van circulair vakmanschap door middel van educatie, en daarmee het creëren van de circulaire makers van de toekomst.
De vraag
Wij zijn gevraagd een advies te geven over:
- De haalbaarheid van het concept van de Upcycle Mall, welke grondstoffen het beste upcycled kunnen worden;
- Hoe het ontwerp van de Upcycle Mall het best aansluit bij de wensen van lokale circulaire ondernemers, en
- Hoe het exploitatiemodel eruitziet voor de Upcycle Mall en wat de impact voor de Gemeente daarvan is.
De vereisten
De Upcycle Mall wordt een plek waar circulaire ambachtslieden en educatiepartijen aan de slag zijn met de grondstoffen uit het aangesloten milieupark, en daarbij vooral het bewustzijn overdragen aan de Rotterdammer dat circulariteit leuk, mooi, nuttig en belangrijk is.
Het proces
Om tot een advies te komen is onderzoek gedaan waarbij input is opgehaald in o.a.:
- Een verkenning o.b.v. literatuur en gesprekken met marktpartijen voor het opwaarderen van grondstoffen;
- Drie Ronde Tafel sessies met circulaire ondernemers over het ontwerp;
- Bilaterale, verkennende gesprekken met (Rotterdamse) marktpartijen voor de exploitatie;
- Een marktverkenning waarin met partijen verder is gesproken over onder welke organisatorische en financiële randvoorwaarden de exploitatie van de Upcycle Mall gerealiseerd kan worden en;
- Afstemmingssessies binnen de Gemeente met een kernteam van betrokkenen.
Het resultaat
Het traject om tot een advies te komen is opgesplitst in drie delen: haalbaarheid, ontwerp en exploitatievorm.
- Haalbaarheid. Uit het onderzoek is naar voren gekomen dat een aantal factoren cruciaal zijn voor het slagen van de Upcycle Mall. Zo moet er bijvoorbeeld voor het benutten van grondstoffen goede triage (voorscheiding) gerealiseerd worden, moet de Upcycle Mall functioneren als een hotspot waar mensen (zowel circulaire ambachtslieden als bewoners) graag komen – anders dus dan een traditioneel milieupark – en is het van grote waarde als het ontwerp samen met mogelijke gebruikers van de Upcycle Mall te ontwikkelen.
- Ontwerp. Uit de eerste fase is de wens gekomen om samen met lokale circulaire ondernemers te bespreken hoe de Upcycle Mall haar maximale potentie kan benutten. Uit deze Ronde Tafelsessie zijn een reeks aan aanbevelingen gekomen, die zijn meegenomen in het uiteindelijke ontwerp.
- Exploitatievorm. Voor de exploitatie van de Upcycle Mall zijn een vijftal rollen met verschillende verantwoordelijkheden gedefinieerd: de Exploitant, de Verhuurder, de Sociaal werkgever, de Beheerder van niet-gemeentelijke functies en de Educatieve programmeur. Ons onderzoek heeft drie exploitatiescenario’s opgeleverd, waarin we de vijf rollen onderscheiden:
- Scenario 1 waarin de gemeente Rotterdam zelf de rol van Exploitant vervult de Upcycle Mall gaat invullen;
- Scenario 2 waarin er één marktpartij de rol van Exploitant vervult;
- Scenario 3 waarin een consortium van marktpartijen de verschillende rollen zal vervullen.
Het traject heeft geleid tot een advies op basis waarvan de Gemeente een keuze gaat maken welke exploitatievorm, aanbestedingsprocedure en financiële voorwaarden er gaan gelden voor de Upcycle Mall. Daarnaast is gedurende het traject met diverse Rotterdamse educatie- en marktpartijen discussie gevoerd, waardoor een duidelijker beeld is ontstaan van de mogelijkheden van participatie vanuit de markt en Rotterdamse educatieve instellingen.
Ons advies leidt tot een aanbesteding voor de exploitatie.
