Mensen die mij kennen weten dat ik altijd met enige huivering Copper8 voorstel als een ‘adviesbureau’. En dat is omdat ik geloof dat elk bedrijf haar eigen business model moet herzien willen we écht bijdragen aan de circulaire economie. Immers bestaat het begrip uit twéé woorden, waar ‘economie’ ook onderdeel van uit maakt. Onze collectieve verslaving aan economische ‘groei’ maakt het echter ook een uitdaging om zo’n business model te herzien. Waar we collectief weten dat we moeten consuminderen is het lastiger als het gaat om het eigen business model.
Een metafoor die ik de laatste tijd veel gebruik om onze filosofie van ‘voordoen, nadoen, zelf doen’ uit te leggen is: wat als artsen hetzelfde business model zouden hanteren als adviseurs? Eigenlijk is deze metafoor zo gek nog niet. Immers willen artsen mensen beter maken, en wil ik de wereld beter maken.
Als artsen hetzelfde business model zouden hanteren als adviseurs… Dan zou je nadat je genezen bent van jouw gebroken voet weer een nieuw kwaaltje worden aangepraat. Dan zou de arts opnieuw een behandeling voorschrijven – dit keer voor de eerste signalen van een longontsteking. En na de – preventieve – antibioticakuur zou je weer worden behandeld. Voor je het weet zit je vast aan een behandeling waar je eigenlijk zelf geen behoefte aan hebt. Je twijfelt ondertussen continue aan je eigen gezondheid, en voor elk pijntje bel je de arts. De arts zou er op zijn of haar beurt voor moeten zorgen dat de patiënt elke keer weer terug komt voor nieuwe behandelingen, immers is dat de kern van het business model. Onmisbaar zijn is dan het credo.
Het laatste wat ik wil is een heftige discussie ontlokken over het werkelijke business model in de zorg, want ik weet dat dit ook bij lange na niet perfect is. En misschien is het juist dan best heftig om te bedenken dat onze ‘artsen van de samenleving’ vaak precies zo’n business model hanteren.
Met Copper8 hebben wij besloten om dat niet te doen. Wij willen onze klanten, en de wereld beter maken. En omdat te doen geloven wij dat wij zeker nodig zijn voor het aanjagen en versnellen van de transitie naar een circulaire economie. Maar wij geloven ook dat onze rol tijdelijk zou moeten zijn. Dat we onze klanten juist moeten opleiden en misschien ook wel opvoeden om gezonde keuzes te maken. Dat we eigenlijk bijzonder goed geslaagd zijn in onze missie als iedereen in staat is om die gezonde keuzes te maken. Dat wij misschien wel beschikbaar blijven voor complexe vraagstukken. Dat wij doorverwijzen voor specialistische situaties waar onze kennis niet toereikend is, net als dat in de zorg ook gebeurt.
Dit verhaal schrijf ik niet om belerend te zijn, want ik besef me donders goed hoe lastig het is om een bestaand business model te transformeren. De luxe om vanuit een blanco vel een nieuw business model te ontwerpen heeft niet iedereen. Ik schrijf dit betoog vooral om te inspireren, zodat eenieder binnen hun eigen werkveld de noodzakelijke en lastige vraag durft te stellen over de gezondheid van hun eigen business model. Want, alleen dan, kan de circulaire economie realiteit worden.