De Integrale Circulaire Economie Rapportage (ICER) was begin 2021 heel duidelijk: als we niet ‘klimmen’ op de R-ladder, dan blijven onze circulaire doelstellingen buiten bereik. Dat vraagt niet alleen iets van ondernemend Nederland, maar ook van de overheid. De auteurs van de ICER-rapportage stellen dat er meer ‘dwang en drang’ nodig is waarbij niet geschuwd moet worden voor stevige maatregelen zoals heffingen, regulering en normering.
Dit was een van de redenen voor ons om dieper te duiken in de set van bestaande (beleids)maatregelen die ingezet worden om de circulaire economie te stimuleren. Klimmen we met deze strategieën wel ‘hoger op de R-ladder’, of is inzet van andere maatregelen nodig? Onze analyse laat zien dat:
- Er (te) veel aandacht is voor meer en hoogwaardige recycling (R8), terwijl meer CO2-reductie gerealiseerd kan worden door ‘hoger op de R-ladder’ te komen;
- De maatregelen met name technisch van aard zijn, terwijl juist organisatorische en financiële inbedding ervoor zorgen dat we niet alleen circulaire producten, maar ook circulaire ketens kunnen realiseren.
Overzicht van 25 beleidsmaatregelen om de circulaire economie te stimuleren, gerangschikt op de R-ladder
Ook hebben we gekeken naar (wetenschappelijke) literatuur en beleidsmaatregelen die ingezet worden door andere landen – om te laten zien welke mogelijkheden de Nederlandse overheid heeft om het circulaire economie beleid te intensiveren. Dit heeft geleid tot een set van 25 beleidsmaatregelen, die gerangschikt zijn op de bekende R-ladder. Ook zijn deze maatregelen geanalyseerd op hun potentiele impact in het bereiken van onze duurzaamheidsdoelstellingen, alsmede de complexiteit van het invoeren van de maatregel.