Jan Terlouw is de enige prominente Nederlander die op dit moment de aandacht zoekt voor zijn principes. ‘Touwtjes uit de brievenbus’, de JAN-talk in DWDD, staat bij velen nog op het netvlies. Wat maakt hem zo bijzonder? Waarom slaat dit bij jongeren zo aan? En hoe kunnen wij deze uitnodiging beantwoorden?
Net zoals de meesten ken ik Jan niet persoonlijk. Toch maken zijn boodschap en stijl grote indruk op mij. Ik schrok, toen ik besefte dat hij geboren in november 1931, en nu dus 86 (!) is.
Een echte Elder
Dit besef begon toen ik Jan Terlouw moest omschrijven tijdens een dagvoorzitterschap van de Sustainable Business Battle, een duurzaamheidswedstrijd tussen studenten in Leiden. Ik was op zoek naar een goed woord voor ‘wijze oudere’. In tegenstelling tot het Engelse elder en het Spaanse mayor kwam ik in het Nederlands niet verder dan bejaarde. Een ronduit denigrerende term voor iemand met zo’n status.
In mijn studententijd heb ik geholpen jongeren een sterkere stem te geven in het debat over een duurzaam Nederland. De discussies daarover worden immers vooral gevoerd door de huidige generatie besluitvormers (die wij jongeren vaak als ‘ouderen’ beschouwen). Deze besluitvormers hoeven minder lang met de gevolgen van hun handelen te leven. Veel mensen van deze generatie lijken geen besef te hebben – en geen belang te hechten – aan de noodzaak voor grootschalig inzetten op duurzame ontwikkeling. Jan Terlouw is een van de weinige uitzonderingen. En daarmee dus met recht een Elder!
Generatiekloof
Het onderlinge begrip tussen jongere en oudere generaties lijkt heel beperkt. Waar ouderen vaak niet mee willen met de snelheid van de jeugd, heeft de jeugd geen geduld voor de lessen van ouderen. Veel jongeren zetten zich af, zien oudere generaties als blok dat zich tegen hun toekomst keert. Als jongere generatie zijn we deze ouderen bewust aan de kant aan het schuiven.
Tegelijkertijd komen ouderen, die de ruimte krijgen om hun visie te delen, vaak met beschouwende en mooie inzichten. Geen gebruik maken deze inzichten, en van hen te leren hoe het is om al decennia te strijden voor een betere wereld, is een vorm van waardevernietiging die niet acceptabel is. Zeker omdat wij niet meer dan een volgende groep zijn, die zich hier weer hard voor maakt. Elders als Jan Terlouw, maar zeker ook hoogleraren als Herman Wijffels en Klaas van Egmond, blijven bewust contact zoeken met jongere generaties, met mensen die zij niet kennen. Wij, de jongere generaties, hebben de verplichting om omgekeerd hetzelfde te doen en ons open te stellen voor deze lessen.
Alles is één
Jan Terlouw was wetenschapper, schrijver en politicus. In reactie op de vraag wat hij zich het meeste voelt, legt hij uit dat alle rollen met elkaar verbonden zijn, en als één voelen. Deze manier van kijken naar zijn leven voelt net als het kijken naar het systeem aarde: alles is met alles verbonden, en iedere actie, hoe klein ook, heeft invloed.
Dat alles invloed heeft, voelen steeds meer jongeren. Gesterkt door dat gevoel zetten steeds meer jongeren zich dan ook in voor een duurzame wereld. Ook in de vierde editie van de Duurzame Jonge 100 staan weer veel nieuwe namen van jongeren met op hun vlak invloedrijke initiatieven. Deze beweging van jongeren die zich inzetten voor een duurzamer en eerlijker wereld, en haar invloed, zal blijven groeien.
Daarom een oproep aan al mijn generatiegenoten: Ga door met je initiatief voor een betere en mooiere wereld. Zet je daarbij echter niet bij voorbaat af tegen de ‘bestaande’ generatie besluitvormers. Op dit moment loopt de campagne #Toekomststoel om bestuurders op te roepen bij beslissingen ook na te denken over de impact voor toekomstige generaties. Laten wij, jongeren, in onze beslissingen ook nadenken wat we kunnen leren van oudere generaties. En verder werken vanuit de basis dat alles en iedereen samen één is.