De opdracht
Als een van de netbeheerders van Nederland is Enexis al jaren druk bezig met de energietransitie. Op veel plaatsen is verzwaring en uitbreiding van het net nodig, wat de vraag naar (schaarse) grondstoffen vergroot. Om op lange termijn een betaalbare en duurzame netbeheerder te zijn, is circulariteit essentieel. Wij ondersteunen Enexis bij het in kaart brengen van circulariteit van haar netcomponenten, het opstellen van een KPI hiervoor en adviseren maatregelen om een circulaire netbeheerder te worden.
Context
Enexis is een van de grootste regionale netbeheerders in Nederland en beheert vele kilometers kabels, leidingen en technische installaties. De energietransitie en bijbehorende materialen hebben een grote impact op deze maatschappelijke taak. Enexis ziet circulariteit als essentieel om de energietransitie tot een succes te maken; het geeft immers meer grip op (schaarse) materialen. Daartoe is eerst inzicht in de huidige circulariteit nodig om vervolgens toe te werken naar een volledig circulaire netbeheerder.
De vraag
Ondersteun ons bij het uitwerken van indicatoren en een meetmethodiek voor bepalen van de circulariteit van onze technische componenten. Doe hierin een nulmeting en werk een concrete doelstelling (KPI) uit waarop we onze voortgang kunnen meten ten aanzien van circulair netbeheer. Adviseer tevens over de (impact van) mogelijke maatregelen.
De vereisten
De nulmeting moet betrekking hebben op onderdelen met de meeste impact op materiaalgebruik en CO2-uitstoot. Daarom is gekozen voor de netcomponenten distributietransformatoren, middenspannings- en laagspanningskabels en gasbuizen. Deze zijn verantwoordelijkheid voor ongeveer 95% van deze impact. Hierbij wordt gekeken naar inkoop en gebruik van producten, maar ook naar uitstromende producten (afval en hergebruik).
Het proces
Gedurende het traject is intensief samengewerkt met een projectgroep waarin de belangrijkste afdelingen betrokken waren (asset management, strategie, inkoop, afvalmanagement). Het proces is onder te verdelen in drie fases. In de eerste fase is samen met de projectgroep bepaalt welke definitie en KPIs we voor circulariteit kunnen hanteren voor de context van de netbeheerder. In de tweede fase is met uitgebreide data uit inkoop- en afvalsystemen een nulmeting voor circulariteit opgesteld. Hierbij is circulariteit gemeten aan de hand van de definitie en KPIs uit de eerste fase. In de derde fase is in nauwe samenwerking met de projectgroep een aantal circulaire scenario’s uitgewerkt. Deze scenario’s bevatten verschillende maatregelen die op haalbaarheid getoetst zijn. Deze scenario’s zijn doorgerekend om een inschatting te maken van hoe circulair Enexis kan zijn op welke termijn.
Het resultaat
Het traject heeft geleid tot een Excelmodel waarmee Enexis over de jaren haar circulariteit kan meten, inclusief videohandleiding. Ook is er adviesrapport opgesteld waarin alle facetten van het doorlopen proces zijn toegelicht.
Het belangrijkste is echter het advies dat op drie vlakken is uitgebracht:
- Organisatiebreed – hoe de organisatie kan sturen en rapporteren op circulariteit;
- Inkoop – hoe de markt uitgedaagd kan worden om met circulaire oplossingen te komen en hoe Enexis daar op kan sturen;
- Uitvoering – inventarisatie van maatregelen die doorgevoerd kunnen worden en advies over het verbeteren en uitbreiden van databronnen.
