Aanleiding
Circulaire verdienmodellen zoals lease, huur of pay-per-use worden vaak genoemd als middel om de transitie naar een circulaire bouweconomie te versnellen. Wie kent het Pay-per-lux concept van Signify niet? Maar de afgelopen jaren kwamen meer van dit soort verdienmodellen op de markt: zo werd er door Alkondor een gevel in een leaseconstructie aangeboden, en betaalt ABN AMRO in het CIRCL paviljoen deels voor de horizontale en verticale bewegingen die de Mitsubishi lift biedt. In 2018-2019 deden wij uitvoerig onderzoek naar circulaire verdienmodellen, wat leidde tot een publicatie over de kansen voor ondernemers en een publicatie over de uitdagingen voor beleidsmakers. Parallel keken wij ook naar de bouwsector, juist omdat hier al zoveel wordt geëxperimenteerd met de toepassing van dergelijke verdienmodellen.
Onderzoeksvraag
Voor dit onderzoek keken wij naar verschillende aspecten in de toepassing van circulaire verdienmodellen in de bouw, zoals:
- Welk verdienmodel leidt tot de meeste circulaire prikkels? Of hangt dat af van de gebouwlaag?
- Hoe werkt zo’n verdienmodel wanneer er sprake is van een lange levensduur?
- Wat zijn de juridische (on)mogelijkheden wanneer iets aard en nagelvast aan een gebouw vast zit?
Aanpak
In dit onderzoek werd zowel gekeken naar de wetenschappelijke basis, maar ook is er gesproken met koplopers in de Nederlandse bouwsector die ervaring hebben met de toepassing van circulaire verdienmodellen.
Status
Het onderzoek is afgerond. In de aankomende jaren zullen we in de praktijk de bevindingen verder aanscherpen.
Het resultaat
Dit onderzoek heeft geleid tot een heldere hiërarchie van circulaire verdienmodellen in de bouw, waarbij tevens onderscheid kan worden gemaakt tussen de eigendomssituatie (bij de gebruiker vs. een derde partij). Ook heeft het onderzoek inzichtelijk gemaakt voor welke bouwlagen het interessanter kan zijn om circulaire verdienmodellen toe te passen – met name de bouwlagen Services (installaties) en Space plan (interieur) zijn daarmee het meest kansrijk.
